“Κοινωνία και Σχολείο”

Το παρόν κείμενο στοχασμού με θέμα “Κοινωνία και Σχολείο” ,για την κριτική και αξιολόγηση του σχολείου που βιώνουμε και το όραμα και προοπτική του σχολείου που οραματιζόμαστε, συνέταξε ο δάσκαλος του 6θέσιου δημ. Σχολείου Καμπής Άρτας Ιωάννης Γκόκας ,υιοθετήθηκε ομόφωνα από το σύλλογο διδασκόντων με το υπ΄αριθμ. 8 /15-2-2016 πρακτικό του συλλόγου και σύμφωνα με αυτό κατατίθεται υπ’ όψιν της Δ.Ο.Ε στην σχετική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα στις 22-2-2016 στο ξενοδοχείο Du Lac.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Η λέξη σχολείο, από την οποία παράγεται και η αντίστοιχη αγγλική school, είναι ελληνική και προέρχεται από τη λέξη σχόλη που σημαίνει απραξία ,χρόνος ανάπαυσης , διαθέσιμος χρόνος ή αργία.

Το σχολείο,ως μέρος της ευρύτερης θεσμικής λειτουργίας της λεγομένης εκπαίδευσης ,αποτελεί ένα θεσμοθετημένο μέσον δια του οποίου μια οργανωμένη κοινωνία -κράτος επιδιώκει να εντάξει τα νεαρά μέλη της στον κοινωνικό της ιστό. Και για να έρθουμε στα καθ’ ημάς, όπως ορίζει ο ν. 1566/ 1985 στο άρθρο 1 , “σκοπός της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι να συμβάλει στην ολόπλευρη ,αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών ,ώστε,ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή,να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά.”

Η διερεύνηση και κατανόηση του ρόλου του σχολείου και της λειτουργικότητάς του στην ελληνική πραγματικότητα οφείλει να διερευνηθεί μέσα στο πλαίσιο της κατανόησης της πολιτειακής κατάστασης στην οποία ευρίσκεται η χώρα μας.

Ανατρέχοντας στη σύγχρονη ιστορία μας διαπιστώνουμε ότι με το πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830 , ορίζεται κατά το άρθρο 1 ότι «H Ελλάς θέλει σχηματίσει έν Κράτος ανεξάρτητον, και θέλει χαίρει όλα τα δίκαια, πολιτικά, διοικητικά και εμπορικά, τα προσπεφυκότα εις εντελή ανεξαρτησίαν». Είναι η αρχή μιας σωρείας εξαπατήσεων και ψευδεπίγραφων δολίων διατυπώσεων καθώς στο άρθρο 3 ορίζεται πως «η ελληνική Κυβέρνησις θέλει είναι μοναρχική και κληρονομική κατά τάξιν πρωτοτοκίας». Το ίδιο άρθρο παρείχε στις τρεις “προστάτιδες” δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, το δικαίωμα της εκλογής του προσώπου του βασιλέα της Ελλάδος χωρίς καθόλου να έχει ερωτηθεί ο ελληνικός λαός.

Την υποτέλεια και το νέο αποικιοκρατικό καθεστώς περιγράφει με θαυμαστή ακρίβεια και καθαρότητα ο στρατηγός Γιάννης Μακρυγιάννης λέγοντας “λευτερωθήκαμεν από τους Τούρκους και σκλαβωθήκαμεν εις ανθρώπους κακορίζικους ,όπου ήταν η ακαθαρσία της Ευρώπης”.Τα όσα ακολούθησαν είναι άμεσα συνδεδεμένα με αυτό το καθεστώς υποτέλειας. Τόσον οι αλεπάλληλοι επαχθείς δανεισμοί και προσχεδιασμένες χρεοκοπίες μέσω της ιδιωτικής εγκάθετης ψευδεπίγραφης Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος,τώρα χωρίς τον χαρακτηρισμό Εθνική,όσο και τα λοιπά ιστορικά,πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που φθάνουν ως τις μέρες μας είναι συνυφασμένα με αυτό. Η θέσπιση μιας πλαστής ευνομίας που με περισσή τέχνη εκφράζει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης στο θεατρικό έργο “το Μεγάλο μας Τσίρκο” ανεβασμένο εν μέσω δικτατορίας το 1973 ,αναδεικνύει την απάτη και δολιότητα των ιδιοκτητών της πατρίδας μας ενώ διαλέγονται για την παραχώρηση Συντάγματος και επινοούν το μεγάλο κόλπο: “Να έχουν χωρίς να έχουν. Να νομίζουν πως έχουν, αλλά να μην έχουν.”

Η κατάλυση και αυτής της πλαστής νομιμότητας έχει γίνει σαφής σήμερα από επίσημα χείλη ειδικών επιστημόνων, από κινήσεις πολιτών που την έχουν καταγγείλει στη Δικαιοσύνη αλλά και από τον ίδιο τον κατέχοντα τη θέση του πρωθυπουργού της χώρας ,ιδίως στις επανειλημμένες αναφορές του σε επίσημα διαγγέλματα προς το ελληνικό λαό όπου παραδέχεται την εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας στους σύγχρονους, αλλά πάντα ίδιους ,δανειστές. Το σύγχρονο προσωπείο αυτού του καθεστώτος φέρει το όνομα “προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία” και με την αγαστή συνεργασία του λεγόμενου πολιτικού προσωπικού και των εξαρτημάτων του και την συνταγματική θωράκιση της απολύτου ατιμωρησίας, όπως επί παραδείγματι με το άρθρο 86 Σ., επιτελεί επάξια το έργο του απολύτου ελέγχου των Ελλήνων ιδιωτών υπηκόων.

Σε ανάλογο καθεστώς ανελευθερίας και υποτέλειας ευρίσκεται ,με κάποιες ειδικής αιτιολογίας και σκοπού διακυμάνσεις,ολόκληρη η ανθρωπότητα. Η δύναμη που διαμορφώνει τις γεωπολιτικές εξελίξεις είναι συγκεντρωμένη στα χέρια μιας ελάχιστης ολιγαρχίας. Με όπλο το χρήμα ,που αυτή “παράγει” δωρεάν και ανεξέλεγκτα , και την “πώλησή” του σε όλα τα έθνη ,μέσω της επιβολής των λεγόμενων χρηματαγορών , έχει κατορθώσει την επιβολή της χρεοκρατίας, μιας παγκόσμιας δικτατορίας του χρήματος. Το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού πληθυσμού της γης και το σύνολο των αστικών περιοχών αποτελεί για το καθεστώς αυτό τους λεγόμενους “άχρηστους καταναλωτές”, άμεσα εξαρτώμενους από την προμήθεια αγαθών και υποχείρια της άνωθεν ελεγχόμενης ροής του χρήματος.

Το σχολείο που βιώνουμε είναι ένα εξάρτημα αυτού του παγκοσμιοποιημένου μοντέλου υποτέλειας και ανελευθερίας του ανθρώπου. Αν σκύψουμε με ειλικρίνεια επάνω στη σχολική πραγματικότητα θα διαπιστώσουμε ότι αυτή αναπαράγει επιτυχώς αυτό το μοντέλο.

Η αρχιτεκτονική μορφή του σχολείου ,εξωτερικά και εσωτερικά, αν αφαιρέσεις την επιγραφή, παραπέμπει σε ιδρύματα εγκλεισμού. Τα προαύλια είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου καλυμμένα με τσιμέντο ή άσφαλτο και η περίφραξη συνήθως υψηλή και καγκελόφραχτη. Το ωρολόγιο πρόγραμμα και η διδακτέα ύλη δημιουργούν ένα παρά φύσιν ασφυκτικό και καταναγκαστικό πλαίσιο για τα παιδιά που ο φυσικός του χώρος είναι το παιχνίδι και η σχόλη,όπως αυθεντικά νοηματοδοτούνται από την ελληνική μας γλώσσα. Η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών το αντιλαμβάνεται και αντιδρά υγιώς. Τα διαλείμματα,οι εκδρομές ,οι καλλιτεχνικές και φυσικής αγωγής δραστηριότητες και εν τέλει οι σχολικές διακοπές αποτελούν γι’ αυτά τον πιο ευχάριστο και δημιουργικό τους χρόνο. Τα πιο ευαίσθητα και δυναμικά από αυτά στιγματίζονται με χαρακτηρισμούς συνδρόμων και στις λεγόμενες πολιτισμένες δυτικού τύπου κοινωνίες καταστέλλονται με ειδική φαρμακευτική αγωγή.

Παράλληλα καθιερώνεται η άμεση σύνδεση της ποσότητας με την ανθρώπινη ζωή. Και όπως το χρήμα αποτελεί την κυρίαρχη αξία και ιδεολογία ώστε με το βαθμό απόκτησής του να τοποθετούνται οι άνθρωποι στην πυραμιδική μορφή της κατανομής της ισχύος έτσι και η “πρόοδος” των μαθητών αξιολογείται με λεκτικό κι έπειτα αριθμητικό τρόπο ώστε οι μαθητές να αποδέχονται έντεχνα και σταδιακά αυτή τη διαστρωμάτωση ως απόλυτα φυσική.

Με αυτόν τον τρόπο οι “αδύνατοι” μαθητές,πολλές φορές συνδυαστικά με ένα μη πρόσφορο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, δεν κατορθώνουν να ανέβουν στις υψηλές εκπαιδευτικές βαθμίδες ενώ οι ολίγοι “άριστοι” μετά από κοπιώδεις και πολυέξοδες προσπάθειες θα αποκτήσουν τα πολυπόθητα τυπικά προσόντα για ένα προσοδοφόρο επάγγελμα.

Σήμερα αντιλαμβανόμαστε βέβαια ότι στην διαμορφωμένη από την παγκόσμια ελίτ του χρήματος ονομαζόμενη ελεύθερη αγορά εργασίας το τοπίο είναι ζοφερό και για τις δύο κατηγορίες..Η ολοένα αυξανόμενη συγκέντρωση ισχύος στην κορυφή της πυραμίδας τείνει να καταργήσει τις μεσαίες τάξεις συμπιέζοντας τους ανθρώπους στη βάση, με όρους κλιμακούμενης εξαθλίωσης. Ταυτόχρονα ο έλεγχος και οι παρεμβάσεις στην τροφική αλυσίδα και την παραγωγή τροφής,στον αέρα και το νερό και ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η υγεία και η ασθένεια παρέχουν σοβαρές ενδείξεις για μια επιδιωκόμενη απομείωση του πληθυσμού. Σε αυτά εκ των πραγμάτων προστίθεται η πολλαπλάσια δυνατότητα και η υπαρκτή πιθανότητα ολοκληρωτικής καταστροφής της ανθρώπινης ύπαρξης μέσω των πανίσχυρων οπλικών συστημάτων μαζικής εξολόθρευσης.

Το σχολείο που βιώνουμε υπάρχει και αναπαράγει αυτήν τη ζοφερή πραγματικότητα. Ένα υπόδουλο και ανελεύθερο σήμερα υποταγμένο σε ένα αβέβαιο ή πιθανά ανύπαρκτο για το ανθρώπινο γένος αύριο.

Το όραμα για ένα νέο σχολείο περνά μέσα από την ειλικρινή και αγωνιώδη αναζήτηση ενός νέου τρόπου υπάρξεως και της ουσιαστικής σύνδεσής μας με όρους πραγματικής κοινωνίας. Μια τέτοια κοινωνία μπορεί να ορίζεται στη βάση της κοινής παραδοχής των δεοντολογικών,ηθικών και πολιτικών ιδανικών. Αρχικά προϋποθέτει κυριαρχία και κυριότητα επάνω σε μια εδαφική επικράτεια που καλούμε πατρίδα ,δηλαδή γη των πατέρων μας. Αυτή η κληρονομιά πρέπει να αποτελέσει τον κοινό μας Οίκο ώστε με την ορθή διαχείρισή του να εξασφαλίσουμε τους όρους της επιβίωσης του γένους μας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ορίζεται και η πραγματική οικονομία που είναι ο καθορισμός και η παραγωγή των όντως αγαθών και η διανομή τους με βάση τις ανθρώπινες ανάγκες. Σε αυτή τη διαδικασία της πραγματικής οικονομίας πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα απαραίτητα συστατικά για την παραγωγή των αγαθών είναι αποκλειστικά και μόνον οι φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι . Σε ευθεία αντιδιαστολή με την ψευδεπίγραφη οικονομία που είναι στην πραγματικότητα η απάτη της χρηματιστικής και έχει κατορθώσει να πείσει τους ανθρώπους ότι για την παραγωγή απαιτείται η εμπλοκή του χρήματος-κεφαλαίου.

Αυτή η κοινωνία αυτορυθμίζεται και αυτοθεσμίζεται από τους κυρίαρχους και ελεύθερους ανθρώπους που την απαρτίζουν, στη βάση μιας ισότιμης και ισόνομης συνέλευσης-εκκλησίας του Δήμου. Αποτελεί εν δυνάμει κύτταρο μιας ευρύτερης πολιτειακής οργάνωσης σε κλίμακα έθνους και με πραγματικά πολιτικά χαρακτηριστικά. Μια τέτοια δομική προσέγγιση στους υπάρχοντες στην πατρίδα μας Καλλικρατικούς Δήμους μπορεί να δημιουργήσει τη δυναμική για πραγματική εθνική και λαϊκή κυριαρχία. Ο ορισμός και η αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού με τους όρους που προαναφέρθηκαν αλλά και με την συνδρομή της σύγχρονης τεχνολογίας και τεχνογνωσίας θα ορίσει ένα νέο πλαίσιο αυτάρκειας που στην ουσία δεν είναι ξένο για μας αλλά κληρονομιά από τις αυτάρκεις ελληνικές κοινότητες του κοντινού μας παρελθόντος,όπως αναδεικνύει και επαναφέρει στη μνήμη μας ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλης Νιτσιάκος με το βιβλίο του “οι ορεινές κοινότητες της βόρειας Πίνδου”,εκδ. Πλέθρον,1995.

Μέσα σε μια τέτοια κοινοτική οργάνωση ,όπου θα κυριαρχεί η ισότιμη συνεταιριστική παραγωγή και διανομή των αγαθών, η αναζήτηση της αναγκαιότητας και σκοπιμότητας του σχολείου αποκτά μια ολότελα νέα διάσταση. Δεν μπορεί βέβαια να απέχει από την αλήθεια ότι το σχολείο θα πρέπει να υπηρετεί τις ανάγκες επιβίωσης και τα διαχρονικά ιδανικά και αξίες της κοινωνίας της οποίας με αυτό τον τρόπο αποτελεί δομικό στοιχείο. Η επίτευξη ενός τέτοιου σκοπού οφείλει να απέχει από μια ιδρυματικού τύπου εκπαίδευση αλλά απεναντίας να περιέχει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά πραγματικής παιδείας και αγωγής ,με σεβασμό και αξιοποίηση της φύσης και των ιδιαιτέρων κλίσεων των παιδιών. Η χρήση και ελεύθερη διαχείριση υλικών με αυθορμητισμό και φαντασία ,η σωματική δραστηριότητα στη φύση , τα ποικίλα βιωματικά εργαστήρια που θα οργανώνονται σε χώρους παραγωγής , επιτηδευμάτων και πολιτιστικής – καλλιτεχνικής δημιουργίας ,η πολύμορφη ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία που συνδέεται με την αναζητούμενη γνώση είναι μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά.

Όλα αυτά σε ένα πλαίσιο όπου δεν δεσπόζουν αυθεντίες και ειδικοί αλλά σε περιβάλλον ενθάρρυνσης και προτροπής να οδηγούνται τα παιδιά ελεύθερα στην υιοθέτηση των αξιών και ιδανικών και να είναι ικανά να τα προάγουν στα καινούργια δικά τους οράματα. Ο δάσκαλος δεν θα είναι ο επαγγελματίας με τη σημερινή έννοια αλλά θα μπορεί να έχει θέση υπεύθυνου συντονιστού σε ένα ευρύτερο σχεδιασμό παιδείας και αγωγής όπου το κάθε μέλος της κοινότητας θα συνεισφέρει από τη δική του θέση και ικανότητα. Σε μια τέτοια αυθεντική ανάπτυξη η δυνατότητα εργασίας θα είναι εξασφαλισμένη και σε άμεση συνάρτηση με την οικολογική ισορροπία και αειφορία .

Σε αυτή την συγκυρία και υπό το φως μιας ειλικρινούς και λογικής προσέγγισης της, οφείλουμε εμείς οι δάσκαλοι να συνταχθούμε στη θέση πως ο πραγματικός μας εργοδότης δεν είναι το εκάστοτε και συχνά μετονομαζόμενο και μετερχόμενο αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις υπουργείο Παιδείας αλλά ο ίδιος ο ελληνικός λαός που βάλλεται συστηματικά και διαχρονικά με στόχο τον αφανισμό και την οριστική γενοκτονία του. Μετέχοντας τοπικά στις αγωνιώδεις αναζητήσεις ενεργών και σκεπτόμενων συνανθρώπων μας, να βρούμε τον εθνικό μας ρόλο σήμερα που επιτακτικά προβάλλει η ανάγκη όλος ο κόσμος της διανόησης να αποτελέσει τον κορμό ενός σύγχρονου ελληνικού διαφωτισμού ώστε με επίγνωση των αληθινών αιτίων και αποκάλυψη των ενόχων της δυσπραγίας μας να συμπράξουμε καθοριστικά στον αγώνα για ελευθερία και εθνική κυριαρχία. Αυτά τα ύψιστα αγαθά να αναδείξουμε και να κληρονομήσουμε στα παιδιά μας.