Τι κάνει όλη μέρα;

Είναι περίεργο ίσως, αλλά η ελευθερία μάς τρομάζει. Δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε, πώς να τη διαχειριστούμε. Όταν όλη μας η ζωή καθοδηγείται από εξωτερικούς παράγοντες, τους οποίους απλά ακολουθούμε ασυνείδητα, χωρίς να έχουμε επιλέξει και αποφασίσει συνειδητά, η ευθύνη αυτή φαντάζει τρομακτική. 

Είναι βολικό να σου λένε άλλοι (ή οι "υποχρεώσεις" σου) τι να κάνεις, πότε να το κάνεις και πώς. Δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι πολύ, δεν χρειάζεται να ρισκάρεις ιδιαίτερα και φυσικά, είσαι "ελεύθερος" να επικρίνεις, να παραπονιέσαι, να διαμαρτύρεσαι, χωρις όμως να πιστεύεις πως έχεις επιλογή. Και έτσι περνάει η ζωή μας από μπροστά μας, ενώ παραμένουμε ανικανοποίητοι, ψάχνοντας το νόημα που εξακολουθεί να μας διαφεύγει. Όταν αυτό πρέπει να το διδάξεις κιόλας, η πρόκληση γίνεται διπλή, αφού θα πρέπει να το έχεις εφαρμόσει πρώτα εσύ ή τουλάχιστον να έχεις την ειλικρινή πρόθεση να το κάνεις ΜΑΖΙ με τον άλλον, που θέλεις να διδάξεις. Αυτή είναι και η συνεχής πρόκληση με ένα παιδί.

Τι κάνει λοιπόν όλη μέρα ένα παιδί που δεν πηγαίνει σχολείο, που δεν έχει προκαθορισμένο πρόγραμμα, που δεν οφείλει ν' ανταποκριθεί στις απαιτήσεις άλλων για το τι "πρέπει να ξέρει" και πότε; Πώς πειθαρχεί αφού δεν πρέπει; Πώς εστιάζεται αφού το εύκολο και ό,τι γαργαλάει τις επιφανειακές αισθήσεις είναι σίγουρα πιο ελκυστικό; Κι εδώ ακριβώς ξεκινούν τόσα πολλά θέματα, που κάθε μέρα που περνάει, φαίνονται αλλιώς.

Δεν κάνει Ο,ΤΙ θέλει, όπως πολλοί φοβούνται, αλλά ούτε κι εγώ. Δεν ασχολείται μόνο με την προσωρινή, επιφανειακή ευχαρίστησή της, όπως ούτε κι εγώ. Δεν τα βρίσκει όλα έτοιμα, όπως ούτε κι εγώ. Η κάθε μέρα είναι διαφορετική και κάθε μέρα επιλέγουμε μαζί, πού θα εστιάσουμε την προσοχή μας, ανάλογα με αυτά που έχουμε να κάνουμε, αυτά που θέλουμε και όσα αποφασίζουμε να ενισχύουμε με την προσοχή μας.

Ασχολείται τελικά με τόσα πολλά καθημερινά, που θα ήταν αδύνατον να τα κλείσω σε έναν στυγνό προγραμματισμό ή να κρατάω ημερολόγιο, αν και λίγο το επιχειρώ. Ξυπνάει σχετικά νωρις, αφού οι ώρες του ύπνου της είναι λίγο-πολύ προκαθορισμένες, αλλά μόνη της, χωρίς ενοχλητικά ξυπνητήρια. Παίζει, βλέπει κάποιο έργο ή εκπαιδευτικά στον υπολογιστή (δεν έχουμε τηλεόραση), γνωρίζοντας πως είναι και ο δικός μου, ατομικός χρόνος, που απολαμβάνω, όσο εκείνη.

Συνήθως μετά ετοιμάζουμε μαζί φαγητό, βγαίνουμε για ψώνια, πηγαίνουμε για βόλτα στο δάσος, στην παιδική χαρά, επισκεπτόμαστε κάποιο μουσείο ή χαζεύουμε σε κάποιο βιβλιοπωλείο. Θα κάνουμε άπειρες συζητήσεις για ό,τι θέλει να μάθει ή να εκφράσει. Έχω ανακαλύψει ότι οι συζητήσεις με ένα παιδί είναι άκρως ενδιαφέρουσες, αποκαλυπτικές και αυθεντικές, φτάνει να μάθουμε ν' ακούμε πραγματικά, χωρίς να θέλουμε να επιβάλουμε τη δική μας (συνήθως περιοριστική) άποψη ή πεποιθήσεις.

Από πολύ νωρίς έδειξε τις προτιμήσεις, τα ταλέντα της αλλά και τις πλευρές του χαραχτήρα της που χρειάζονται την προσοχή μας για να εξελιχθούν. Το κάνουμε με κατανόηση, σε ένα κλίμα αποδοχής και επιμονής. Θεωρεί τη μάθηση ως φυσική διαδικασία στη ζωή της, χωρις να την έχει διαχωρίσει από οτιδήποτε άλλο κάνει. Αγαπάει τα βιβλία, το θεατρο, το σινεμά, τη φύση, να δημιουργεί και να λέει ιστορίες, να παίζει με άλλα παιδιά, να επισκεπτόμαστε φίλους, να διδάσκει σε οποιονδήποτε ο,τι μαθαίνει, ν' ανακαλύπτει λειτουργίες του υπολογιστή, να φτιάχνει ρούχα και κοστούμια, να τραγουδάει.

Φροντίζει το κουταβάκι της, μαθαίνοντας ταυτόχρονα να προσέχει τα πράγματά της, να βάζει όρια μα και να σέβεται τα όρια των άλλων. 

Έμαθε μόνη της σχεδόν την αλφαβήτα και μαθαίνει να διαβάζει και να γράφει, ανάλογα με τις ανάγκες της: να επικοινωνήσει με κάποιον που είναι μακριά, να γράψει τη λίστα με τα ψώνια, να διαβάσει για να καταλάβει κλπ. 

Τα μαθηματικά ήταν από πολύ νωρίς στην καθημερινότητά μας, κάτι που ενισχύουμε με παράλληλη, βιωματική δουλειά στο σπίτι, κάτι που της αρέσει πολύ και το κάνει με μεγάλη προθυμία.

Παράλληλα εξασκείται στη ζωγραφική, καθώς πειραματιζόμαστε μαζί με διάφορα υλικά, μαθαίνοντας από άλλους δημιουργούς, από τη φύση και τη φαντασία μας. 

Φτιάχνει μοντέλα όποτε μπορεί γι' αυτά που μαθαίνει, όπως όταν ζήτησε να μάθει για το ηλιακό μας σύστημα, τους πλανήτες, τη γη μας. Το πλανητάριο είναι κάτι που την ενθουσιάζει.

Παίζουμε μαζί και με φίλους, επιλεγμένα επιτραπέζια, τα οποία έχουν να μας προσφέρουν και όχι να σκοτώσουν το χρόνο μας. 

Μαθαίνει κολύμπι, κάνει χορό, βρίσκεται με άλλα παιδιά σε ομάδες, μαθαίνει να συνεργάζεται, να παρακολουθεί, να βρίσκεται σε πλαίσια και να απολαμβάνει αυτό που κάνει, παρά ν' ανταγωνίζεται ή να διεκδικεί την "πρωτιά".

Διαβάζουμε μαζί βιβλία, ψάχνουμε πληροφορίες στο ίντερνετ, μαθαίνει Αγγλικά, μιλάει με τα ζώα και τη φύση, έχει απορίες για τη ζωή, το θάνατο, την ψυχή, τους ανθρώπους... συχνά εκπλήσσοντας τους γύρω της με την αμεσότητά της.  

Η λίστα είναι ατελείωτη αφού ο κόσμος μας είναι γεμάτος μαθήματα, οι συζητήσεις μας αποκαλυπτικές και οι αφορμές που συναντάμε καθημερινά για να μάθουμε κάτι καινούργιο ανεξάντλητες. 

Γενικά, ακολουθώ τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες της, φροντίζοντας πού και πού να εισάγω θέματα που γνωρίζω πως συνδέονται ή πάνε αλυσίδα με ό,τι θέλει να κατακτήσει. Όμως ποτέ με επιβολή και ποτέ με τις γνώριμες μεθόδους που χρησιμοποιούσα παλιά ή που χρησιμοποιούνται στα σχολεία. Πάντα σέβομαι τη διάθεση, τις ανάγκες και το χρόνο που θέλει να αφοσιωθεί. Δεν θεωρώ πως ΠΡΕΠΕΙ να μάθει κάτι, αφού τα πάντα αποτελούν αφορμή για μάθηση. 

Η κυριότερη κατάκτηση μέχρι στιγμής είναι πως δεν γνωρίζει τι σημαίνει "βαριέμαι", καμία μέρα της δεν είναι ανιαρή και πάντα έχει κάτι να κάνει. Η δεύτερη κυριότερη κατάκτηση αλλά εξ' ίσου σημαντική είναι πως σέβεται το χρόνο μου, όπως εγώ τον δικό της. Όταν έχω δουλειά, γνωρίζει πως θα ασχοληθεί μόνη της, κάτι που κάνει με προθυμία. Όπως και όταν έχουμε δουλειές να κάνουμε, θα βοηθήσει, θα συμμετέχει, και θα το κάνει με χαρά.