Τι επιλέγουμε αληθινά για το παιδί μας;

Πολλοί μπερδεύουν το unschooling ("αποσχολειοποίηση",  λόγω προσωρινής έλλειψης καταλληλότερης λέξης) με πολλά!  Ειδικά στο εξωτερικό, μέσα από τα πολλά άρθρα και σχετικές πληροφορίες που παρακολουθώ, ακόμα και ανάμεσα στους υποστηρικτές του unschooling ή homeschooling,  υπάρχει μεγάλη σύγχυση και αμφιβολία για το τι είναι  ή τι κάνουν τελικά. Τα περισσότερα προκαλούν γέλιο, μα και κατανόηση μαζί, καθώς ψάχνουμε διεξόδους από τη φυλακή μας.

Κάποιοι νομίζουν πως η αποσχολειοποίηση είναι συνώνυμο της απουσίας πειθαρχίας,  ορίων ή ανάγκη/χρέους.  Το παιδί κάνει ακριβώς αυτό που θέλει,  όταν το θέλει και αν το θέλει, ακόμα και σε πολύ μικρές ηλικίες. Αυτό υποστηρίζεται και από άλλες σύγχρονες ομάδες νεώτερης ψυχολογίας και "φυσικής (ή απελευθερωμένης) ανατροφής" του βρέφους και του παιδιού. Δυστυχώς, εξακολουθούμε να μην αντιλαμβανόμαστε σφαιρικά και να μη μπορούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία της οποιασδήποτε απόφασής μας αντικειμενικά.

Στις ίδιες ομάδες αλλά και σε πολλές ιδιαίτερες συζητήσεις, διαπιστώνεται η αυτο-αμφισβήτηση των γονιών, η αμφιλεγόμενη "απελευθέρωση" των παιδιών και ο συνεχιζόμενος φόβος που τελικά μαρτυρεί πως δεν έχουμε ξεδιαλύνει πολλά μέσα μας. 

Η γνώση δεν αντικαθίσταται ποτέ με άγνοια αλλά η επιλεκτική γνώση, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα πιστεύω μας μόνο, που είναι εστιασμένη μυωπικά, αποτελεί κίνδυνο, πρώτα για μας τους ίδιους, έπειτα για τα παιδιά μας και τέλος, για τον κόσμο που φτιάχνουμε καθημερινά με τις αποφάσεις μας. Το τι αποτελεί όμως γνώση, σε αντίθεση με την πληροφορία, είναι ένα τεράστιο θέμα που δύσκολα αναπτύσσεται θεωρητικά, σε μερικές γραμμές.

Επιστρέφοντας στο θέμα της "αποσχολειοποίησης", αυτό μπορεί να είναι συνώνυμο μόνο του αποπρογραμματισμού του νου μας και αφορά πρωτίστως εμάς τους ίδιους. 

Δεν είναι "ανάλαφρη" υπόθεση και χρειάζεται να αφορά τα πάντα. Δεν αποπρογραμματιζόμαστε εγκαθιστώντας νέα προγράμματα πάνω από τα παλιά. Δεν απελευθερωνόμαστε επιλέγοντας να κλεινόμαστε σε ό,τι μας φοβίζει ή μοιάζει να εναντιώνεται σε εμάς. Σίγουρα δεν γινόμαστε ήρωες αν χρησιμοποιούμε τα παιδιά μας για να επιβάλουμε την εικόνα της αξίας μας. Όμως όλες οι έννοιες παραμορφώνονται από τα πολλά επίπεδα προγραμμάτων που εξακολουθούν να υφίστανται αθέατα μέσα στο νου μας, καθώς αντιλαμβανόμαστε υποκειμενικά.

Χρειάζεται όμως να επιστρέψουμε στον εαυτό μας, με μάτια καθαρά και αντικειμενικά, αμφισβητώντας κάθετα όλες τις ιδέες μας, όχι τον εαυτό μας.

Αν εγώ φοβάμαι και υποκλίνομαι στην εξουσία,  από τι μπορώ να απαλλάξω το παιδί μου;   

Αν εγώ έχω ανάγκη την αποδοχή και την επιβεβαίωση της κοινωνίας, πόσους και πόσα έχω μέσα μου που θολώνουν την κρίση μου; Πόσο αληθινή και στέρεα είναι η οποιαδήποτε επιθυμία και απόφασή μου; 

Αν εγώ δεν έχω αυτο-πειθαρχία, αυτοσεβασμό και αυτο-εκτίμηση, τι διαφορετικό ζητάω από το παιδί μου; 

Αν περιμένω άλλους να πάρουν πρωτοβουλία για τη ζωή μου, τον τρόπο που θέλω να ζω, την κοινωνία που επιθυμώ να δημιουργήσω, τι δημιουργικό μπορώ να μεταδώσω και να ενισχύσω στο παιδί μου; 

Αν εγώ δεν έχω όραμα, δεν βλέπω πέρα από τη στενή, ανιαρή και άσκοπη ζωή μου, πώς θέλω το παιδί μου να αποκτήσει όραμα και να δημιουργήσει στο μέλλον, πέρα από τα όρια;

Πώς θα μάθει να σκέφτεται μόνο του και να δέχεται τις συνέπειες των πράξεων του αν εγώ φοβάμαι "μην πονέσει"  γιατί δεν το εμπιστεύομαι ουσιαστικά, όπως δεν εμπιστεύτηκα ποτέ την ίδια τη ζωή; 

Πολλά είναι τα ερωτήματα που οφείλουμε να κάνουμε με ειλικρίνεια για τις απαντήσεις, με τον εαυτό μας. Πριν από όλα, πριν από την οποιαδήποτε σκέψη που αφορά τα παιδιά μας (από την ώρα που πρέπει να κοιμάται μέχρι σε ποιο πανεπιστήμιο θα σπουδάσει), χρειάζεται να βουτήξουμε βαθιά μέσα μας και να αποκαλύψουμε στον εαυτό μας την αλήθεια μας: την κάθε διαστρεβλωμένη έννοια, την κάθε κρυμμένη φοβία,  την κάθε αντιφατική επιθυμία.

Γιατί πάνω απ' όλα, ανεξάρτητα απ' οτιδήποτε άλλο κάνουμε, προσφέρουμε ή επιχειρούμε, αυτό που διδάσκουμε ασυνείδητα στα παιδιά μας, κάθε στιγμή, καθημερινά, είναι την αδιάψευστη αλήθεια της στάσης ζωής και της δράσης μας: όποια κι αν είναι.

Πριν ή ανεξάρτητα από όλ' αυτά, δεν έχει καμιά σημασία αν τελικά το παιδί μας ακολουθεί ή όχι το εκπαιδευτικό σύστημα, αν έχουμε τους καλύτερους δασκάλους και τα καλύτερα σχολεία στα πόδια του, αν ζητιανεύει στο δρόμο ή αν έχει την τελευταία λέξη της μόδας στα πλέον σύγχρονα ηλεκτρονικά στη διάθεσή του. Και είναι μια "δουλειά" που δεν τελειώνει ποτέ... ειδικά όταν αποφασίζουμε να γίνουμε γονείς.